1001 Hatim’de ‘dua’ya doğru

AYHAN TÜRKEZ - E.MEHMET YILMAZ
ERZURUM (İHA) - Erzurum’da yaklaşık 500 yıldır sürdürülen 'Binbir Hatim' geleneği büyük bir heyecan içerisinde sürdürülüyor. 17 Ocak Cuma günü yapılacak olan hatim duası öncesi Erzurum merkez ve ilçelerde camilerde sabah namazının ardından başlatılan hatim okumaları büyük bir coşku ve heyecana sahne oluyor. Erzurum Ayaz Paşa Camii'nde sabah namazı sonrası yaklaşık beş asırdan bu yana sürdürülen 'Binbir Hatim' okumaları, her gün yüzlerce vatandaşın katılımıyla devam ettiriliyor.
7’den 70’e her yaş grubundan yüzlerce insan, sabah namazını kıldıktan sonra hatim okumalarını başlıyorlar. Günlük yaklaşık 25-30 hatimin okunduğu Ayaz Paşa Camii'nde duaya bir hafta kala daha şimdiden bin hatim okuması yapılmış durumda. Erzurum’da her yıl ortalama 20 bin hatim okuması yapılıyor.
Ayaz Paşa Camii'nde hatim okumasının ardından yapılan toplu duanın ardından hayırsever iş adamları tarafından cami cemaatine kahvaltı ikramında bulunuluyor.Ayaz Paşa Camii İmam Hatibi Osman Ekinci, Erzurum’da 5 asırdır devam ettirilen hatim geleneğinin bu yıl da büyük bir coşkuya sahne olduğunu söyledi. Bugün sabah namazının ardından 27 hatim okuması yapıldığını söyleyen Ekinci, Pir Ali baba tarafından başlatılan 'Binbir Hatim' geleneğinin Erzurum’a has olduğunu söyledi.
Hatim okumalarına katılan Yakutiye İlçe Müftüsü Osman Yazıcı ise Erzurum’un merkez ve ilçelerinde devam eden 'Binbir Hatim'lerin duasının 17 Ocak Cuma Günü Ulu Cami'de Cuma namazı öncesi yapılacağını açıkladı. Yazıcı, Erzurum’da binbir hatim dönemlerinde manevi biri iklim havası oluştuğunu ve beş yüz yıldır devam eden bu geleneğin her geçen yıl daha ileri seviyelere taşındığını kaydetti.
PİR ALİ BABA KİMDİR?
Pir Ali Baba'nın hicri; 945 miladi 1533 yıllarında yaşadığı tahmine diliyor. Pir Ali Baba'nın yaşadığı dönem Yavuz Sultan Selim ve oğlu Kanuni Sultan Süleyman’ın Osmanlı padişahı olduğu yıllardır. Bu dönem Osmanlı Devleti'nin yükselme ve gelişme yıllarıdır. Bu yıllar aynı zamanda ilim, sanat ve edebiyat alanında büyük gelişmeler olduğu ve günümüze kadar gelen kalıcı eserlerin meydana geldiği yıllardır. Bu ortamda yetişen Pir Ali Baba, âlim, fazıl, zahit bir mübarek zat olup o devrin büyük zenginlerindendir. Düzcü köyünde mutasarrıflık yapan Ali Baba "Eğer her yıl 1001 hatim okursanız Allahü Teala bu memleketi hususiyetle zelzeleden korur" diyerek maliki bulunduğu 8 köyden 4’nün gelirini tamamen (meşayih ve ulemadan olan evlatları nezaretinde) Erzurum’da yılda bir defa okunmasını ihdas ettiği “Binbir Hatimler”e vakf etmiş ve bu hatimler o günden sonra Erzurum’da sürekli okutularak, Birinci Cihan Harbi yıllarına kadar devam etmiştir. O yıllarda meydana gelen bazı aksamalarla okutulamayan binbir hatimler, bir süre sonra Erzurum Müftüsü Hacı Muhammed Sadık Solakzâde ve o zamanın Erzurum milletvekillerinden Mühirzâde Asım Efendi ile Zihni Bey tarafından yeniden okutulmasının temini için Mustafa Kemal Paşa’dan izin istihsal ettirerek 'Binbir Hatim'ler yeniden başlayıp devam etmiş ve günümüze kadar gelmiştir.
Pir Ali Baba’nın mezarı merkeze bağlı Tepe köy ile (Düzcü) Tuzcu köyleri arasında Erzurum ovasına nazır kendi adını taşıyan Pir Ali Baba tepesi üzerinde de bulunmaktadır.