Tarihin sahibi yok mu?

IŞIK ÇAPANOĞLU

KARS (İHA) - Kars’ta bulunan tabyalardan bazıları koruma altına alınırken, bazıları da sahipsizlikten hayvan barınağı olarak kullanılıyor.

Kars Merkez Atatürk Mahallesi’nin üst kısmında bulunun birçok tabyadan bir tanesi olan ve ‘Borazanlı Tabya’ olarak bilinen Karadağ Tabya, havaların ısınmasıyla birlikte araziye çıkarılan hayvanların sahipleri tarafından ahır olarak kullanılıyor. Kars Kalesi’nin tam karşında bulunan Karadağ Tabyası’nın durumu içler acısı, burayı ziyaret eden vatandaşlar, bu tabyanın biran evvel harabe olmaktan kurtarılması gerektiğini belirtiyor.

Kars’ta 1848-1853 tarihleri arasında Sultan Abdulmecit tarafından yaptırılan 250 kişilik Karadağ Tabyası’nın duvarları yıkılmış, demir kapıları ile pencereleri kesilmiş ve içerisi de hayvan barınağı haline getirilmiş.

1855 Osmanlı Rus Savaşı, 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşı ve 1918-1920 Osmanlı - Ermeni Savaşı'nda Kars'ın savunulmasında önemli etken olan Karadağ Tabyası’nın eski halinden eser kalmazken, adete ‘kurtarın beni’ diye bağırıyor.

Bünyesinde yaklaşık 46 tane tabyayı barındıran Kars, tabyalar şehri olma özelliğiyle dikkat çekerken, bugüne kadar tabyaların birkaçının dışında büyük çoğunluğunun harabeye dönmüş olması buraları ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin de yüreklerini sızlatıyor.

“KARADAĞ TABYASI”

Kars'ta bulunan en büyük tabyalardan biridir. Arap ve İnönü Tabyaları ile birlikte bölgede çepeçevre savunma imkanı sağlamaktadır. Tabyada sığınak, Kışla binası, süvari hendeği, hendeği ateş altına alan mazgallar ve irtibat hendekleri mevcuttur. Tabyada Arap Baba olarak bilinen, Karadağ Muhafız ve Topçu Takım Komutanı M. Haşimi Kanevi'nin mezarı vardır. Tabya 20'nci Yüzyıl başlarında Ermeni hapishanesi olarak kullanılmıştır.

Karadağ Tabyası’nın en önemli özelliği ise düşmanın gece sızmasını önlemek için hiçbir tabyada olmayan bir sisteme sahip olmasıdır. Tabya’nın Kışla binasının tonoz kemerli çatısında dökümden yapılmış 100 cm çapında ve konik biçimli bir dinleme borusu bulunuyor.