Yerli ve Milli tohumculukta başarı

Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, 2020 yılı itibarıyla Bakanlığa bağlı Araştırma Enstitüleri tarafından tarla bitkilerinde 74, bahçe bitkilerinde 8 çeşidin tescil edildiğini belirterek, toplamda 82 yerli tohum çeşidini sektörün kullanımına sunduklarını söyledi.
Bakan Pakdemirli, video konferans aracılığıyla TİGEM Tohum Bayileri toplantısına katıldı. Burada bir konuşma yapan Bakan Pakdemirli, tarımsal üretimin başlangıcı olan tohumun gelecek için tüm dünyada kritik ve stratejik bir öneme sahip olduğunu dile getirdi. Pakdemirli, geçen yıl Tarım Orman Şurası’nda tohumculuk konusunu etraflıca ele aldıklarını ve sonrasında da tohumla ilgili yol haritasını kamuoyuyla paylaştıklarını söyledi. Önümüzdeki 30 yılda dünya nüfusunun 10 milyara yaklaşacağını ve Türkiye nüfusunun da 100 milyonu geçeceğini belirten Pakdemirli, “Nüfusun bu kadar artacak olması önümüzdeki 30 yıl içerisinde gıdaya talebin yüzde 60 oranında artacağını, hatta sadece insanlar değil, hayvanlar için de gıda ihtiyacının artarak devam edeceğini göstermektedir. Bu nedenle gelecekte gıda arz güvenliğinin sağlanması için tohumun genetik kodlarının iyi okunması ve planlamaların ona göre yapılması artık hayati öneme sahiptir” diye konuştu.
Türkiye’nin tohumculuk alanında dünyada ilk 10 ülke arasında yer aldığına işaret eden Pakdemirli, şöyle konuştu:
“Sertifikalı tohum üretimimiz, 2002 yılında 145 bin ton iken, bugün 8 kat artışla, 1 milyon 143 bin tona çıkmıştır. Yine 2002 yılında, 17 milyon dolar olan tohum ihracatımız, 2019 yılında 9 kat artışla yaklaşık 150 milyon dolara çıkmıştır. 2002 yılında tohum ihracatının ithalatı karşılama oranı yüzde 31 iken, 2019 yılında bu oran yüzde 86’ya ulaşmıştır. Ülkemizde en fazla üretim alanı bulan buğday ekilişlerinde; 2002 yılında 80 bin ton olan sertifikalı tohum kullanımı, 2019 yılında 5 kat artışla 450 bin tona çıkmıştır. Yine ülkemizde ikinci büyüklüğe sahip arpa üretiminde kullanılan sertifikalı tohum artışı da, 42 kat olarak gerçekleşmiştir. Keza bu artışları, bitkisel üretimin tüm alanlarında kullanılan çeşitlerdeki tohumlar için de sıralayabiliriz. İşte bütün bu artışlar, ülkemiz tohumculuk sektörünün hızla geliştiğini ve bir atılım halinde olduğunu göstermektedir. Ancak, bu artışlar hala yeterli seviyede değildir! Bitkisel üretimimizin tamamında sertifikalı tohum kullanımını yaygınlaştırmak, milli tohumculuk sektörümüzün gelişmesi için ilk şarttır.”
“TOHUMCULUK SEKTÖRÜNE 2,4 MİLYAR LİRA DESTEK SAĞLADIK”
Bakanlık olarak tohumculuk sektörünün uluslararası rekabete uygun bir şekilde gelişmesini sağlamak, tarımsal üretimde verim, kalite ve güvenilirliği arttırmak, üreticilerin tohumluk maliyetinin bir kısmını karşılamak ve girdi maliyetini azaltmak için son 18 yılda çok büyük destekler verdiklerinin altını çizen Pakdemirli, 2005’ten beri sertifikalı tohum ve fide/fidan kullanımını, 2008’ten bu yana sertifikalı tohumluk üretimini ve 2016 yılından itibaren de sertifikalı fidan üretimini desteklediklerini söyledi. Bakan Pakdemirli, bu kapsamda 2,1 milyon çiftçiye 1,8 milyar lira sertifikalı tohum-fidan kullanım desteği ve 650 milyon lira tohum-fidan üretim desteği olmak üzere tohumculuk sektörüne toplamda 2,4 milyar lira destekleme ödemesi yaptıklarını dile getirdi. Yine bakanlığa bağlı araştırma enstitülerinin farklı türlerde ve ülke şartlarına uygun yerli çeşitler geliştirdiğini ve bunları çiftçilerin hizmetine sunduğunu hatırlatan Pakdemirli, şöyle konuştu:
“Özellikle, 2020 yılında tescil ettirilen çeşitlerle birlikte, 833 tarla bitkisi ve 242 sebze çeşidi geliştiren ve üreten Araştırma Enstitülerimiz bilgi, beceri ve tecrübeleriyle, yerli ve milli tohumculukta büyük pay sahibi olduklarını bir kere daha ortaya koymuşlardır. Ayrıca 2019 yılında, üretilen toplam 1 milyon 143 bin 466 ton sertifikalı tohumluk miktarının 503 bin 557 ton ile yüzde 44’ü, sadece Bakanlığımıza bağlı Araştırma Enstitülerimiz tarafından üretilen yüzde 100 yerli ve milli tohumlardan sağlanmıştır. 2020 yılı itibarıyla Bakanlığımız Araştırma Enstitüleri tarafından tarla bitkilerinde 74, bahçe bitkilerinde 8 çeşit tescil edilmiş olup, toplamda 82 yerli tohum da sektörün kullanımına sunulmuştur. Diğer taraftan 10 adet yerli patates çeşidi geliştirilerek tescil ettirilmiştir. Çeltik tohumluğunda ithalattan ihracata geçilmiş ve ilk 'yerli siyah çeltik' çeşidi geliştirilmiştir. Lif amaçlı endüstriyel tip kenevir çeşidini geliştirmeye yönelik işbirlikleri yapılmıştır. Tarla bitkilerinde sağlık yönünden özellikle mineral madde içeriği ve yarayışlılığı yüksek çeşit ıslah çalışmalarına başlanmıştır. 'Türkiye F1 Hibrit Sebze Çeşitlerinin Geliştirilmesi ve Tohumluk Üretiminde Kamu-Özel Sektör İşbirliği Projesi' ile yerli hibrit sebze çeşitlerinin kullanım oranı, son 18 yılda yüzde 10’dan yüzde 60’a çıkarılmıştır. Ayrıca enstitülerimizdeki sebze gen havuzu büyüklüğü 10 kat artmış ve 8 sebze türüne ait 15 binden fazla örnek, 5 araştırma enstitümüzde muhafaza altına alınmıştır. 21 özel sektör tohum firması ile işbirliği kapsamında 200’den fazla genetik materyal de özel sektöre aktarılmıştır. Yazlık sebze türlerinde 320 nitelikli hat ve 42 çeşit geliştirilmiş olup, bunlardan 214 hat ve 31 çeşit özel sektöre devredilmiştir. İlaç, parfümeri, gıda, tekstil ve bazı diğer sektörlerin ihtiyacı olan tıbbi ve aromatik bitkilerin yurt içinde temin edilebilmesi için de araştırma enstitülerimiz, 14 farklı türde toplam 24 çeşit tescil ettirmiştir.”
“ÇİFTÇİ EĞİTİMLERİ SAYESİNDE TOHUM ÜRETİMİNDE VERİM VE KALİTE ARTACAK”
Tohumculuğa verdikleri önemin bir göstergesi olarak Şubat ayında “Atadan Toruna Tohum Seferberliği” lansmanını yaptıklarını anımsatan Pakdemirli, lansman kapsamında eğitim, test ve sertifikasyon, analiz ve fidan ihtisas eğitimi olmak üzere, 4 ayaklı bir strateji izlemeye karar verdiklerini söyledi. Çiftçi eğitimi projesi kapsamında 2 yıl süre ile 15 bin tohum yetiştiricisine modern tarımsal teknolojilerin kullanıldığı kaliteli tohum üretimini hedefleyen yetiştiricilik metotları hakkında teorik ve pratik eğitimler vermeye başladıklarını anlatan Pakdemirli, “Bilgi birikimi yüksek bir tohum yetiştirici kitlesi oluşturulacak ve tohum sanayicisinin talep ettiği istekli, bilgili ve tekniğine uygun tohum üreten tohum yetiştiricileri yetiştirilecektir. Böylece ülkemiz ihtiyacına uygun olarak, üst kademe sertifikalı tohumluk üretim planlaması sağlanacak, sertifikalı tohum üretiminde verimliliği artırılacak ve üretim kayıplarını azaltarak kalite yükseltilecektir. Ülkemiz tohumluk sektörünün ihracat kapasitesi artırılarak ithalat düşürülecektir” diye konuştu.
Pakdemirli, diğer taraftan ise Tohum Veri Tabanı ile Türkiye’nin dijital tohum arşivi ve kataloğu ile tüm resmi ve özel yetkili laboratuvarların, üniversitelerin, tohum analistlerinin yararlanabileceği bir veri tabanını kurmaya başladıklarını dile getirdi.
“TİGEM SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİNDE ÖNEMLİ ÇALIŞMALAR YÜRÜTÜYOR”
TİGEM’in sertifikalı tohumluk üretimi ve çiftçilere dağıtımı konusunda önemli çalışmalar yürüttüğünün altını çizen Pakdemirli, şunları kaydetti:"Bu kapsamda 2020 yılında 24 çeşitte 175 bin ton buğday, 6 çeşitte 20 bin ton arpa, 3 çeşitte 5 bin ton tritikale, 4 çeşitte 230 ton yonca, 6 çeşitte bin 375 ton fiğ, 2 çeşitte 510 ton korunga, 5 tür 6 çeşitte biner adetlik 207 bin paket sebze tohumluğu üretti. Ve modern tohum hazırlama tesislerinde hızla tohum üretimine başladı. İnşallah TİGEM tarafından sertifikalı tohumlarının ekim sezonundan önce, ülkemiz coğrafyasının tüm bölgelerine dağıtılmasını ve siz değerli bayilerimiz tarafından ülkemiz çiftçileriyle buluşturulmasını sağlayacağız.”
TİGEM’İN TOHUMLUK SATIŞ FİYATLARI BELLİ OLDU
TİGEM’in 2020 yılı sezonunda pazara arz edeceği hububat fiyatları ile 2020 yılı sertifikalı tohum fiyatlarını kapsamlı bir piyasa araştırması ve sektör değerlendirmeleri ile belirlediklerini söyleyen Pakdemirli, “Buna göre TİGEM 2020 yılı sertifikalı tohum fiyatlarını; makarnalık buğdayda kilogramda 2,50 lira, ekmeklik buğdayda kilogramda 2,30 lira, tritikalede kilogramda 2,10 lira ve arpada kilogramda 2,00 lira olarak belirledik. TİGEM yetkili bayilerine, işletme teslimi satış olarak belirlenen bu fiyatlara, bayilerimizin tüm maliyetleri içinde en fazla yüzde 14 artış yaparak ve üzerine %1 KDV uygulayarak, çiftçilerimizle buluşturulmasını sağlıyoruz” diye konuştu.
Bakan Pakdemirli, sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaştırılmasında bayilerin çok büyük rolü olduğunu söyledi.
“2023 YILI SONUNA KADAR SERTİFİKALI TOHUM ÜRETİMİ 1,5 MİLYON TONA ÇIKACAK”
Bakan Pakdemirli, yerli ve milli tohumculuğun geliştirmesi ve yaygınlaştırılması kapsamında 2023 yılı sonuna kadar sertifikalı tohum üretimini 1,5 milyon tona çıkarmak istediklerini vurguladı. Pakdemirli, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) ve Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) işbirliği ile 2018 yılında uygulamaya konulan “Yerli Sebze Tohumculuğunun Geliştirme Projesi”nin bu yıl ilk ürünlerini vermeye başladığını, projeyle ülke sebzecilik sektörünün verim ve kalitesi yüksek, tohum ihtiyaçlarının yerli ve milli olarak ülke üretimlerinden karşılamayı amaçladıklarını da sözlerine ekledi.