Sağlıkta bilgilendirme seferberliği

ERZURUM (İHA) - Halk Sağlığı Müdürü Dr. Cumhur Hakkı Çankaya, vatandaşları kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) konusunda bilgilendirmeye devam ettiklerini söyledi.
1 Haziran itibariyle vatandaşları KKKA konusunda bilgilendirme çalışmaları başlattıklarını anlatan Dr. Çankaya, “Bu çalışma kapsamın da 10 adet araç, yaklaşık 50 kişilik personelle öncelikli olarak riskli olan bölgelerde kapı kapı gezilerek vatandaşa konu hakkında bilgi verildi. Yine vatandaşların keneye çıplak elle dokunmasını önlemek amacıyla riskli bölgelerde dağıtılması için 100.000 adet kene kartı ve eldiven yaptırdık. Şu ana kadar ilimizde 13 bin 182 hane ziyaret edilmiş olup yaklaşık 50 bin kişiye ulaşılmıştır. Bu şekilde ilimizde yaz sonuna kadar eğitimlerimiz devam edecektir” dedi.
KKKA NEDİR?
Kırım Kongo kanamalı ateşi, keneler tarafından taşınan bir virüsle oluşan ateş, halsizlik, başağrısı, bulantı, kusma, ishal ve ağır vakalarda kanama gibi bulgularla seyrederek ölümlere neden olan bir enfeksiyon hastalığıdır. Ülkemizde ilk defa 2002 yılında iç ve doğu Anadolu bölgelerinin kuzeyi ile Karadeniz bölgesinin güney kesimini kapsayan alanda görülmüş 2003 yılında kırım Kongo kanamalı ateşi olduğu anlaşılmıştır.
NASIL BULAŞIR?
Virüsü taşıyan özellikle Hyalomma türü kenelerin insan vücuduna tutunmasıyla, virüsü taşıyan kenelerin çıplak elle ezilmesi ile, KKKA hastalığı taşıyan hayvanların kan, doku ve diğer vücut sıvıları ile temas edilmesiyle, KKKA hastalarının kan ve diğer vücut sıvılarına temas edilmesi ile bulaşır.
BELİRTİLERİ NELERDİR?
Hastalık virüsün alınma şekline bağlı olarak 1-14 gün sürebilen kuluçka döneminden sonra ateş, halsizlik, bulantı, kusma, ishal, yüzde ve gözde kızarıklık, deri döküntüsü gibi şikayetlerle kendini gösterir. ilerleyen dönemlerde cilt kanaması, diş eti kanaması, burun kanaması, vs. görülebilir.
KKKA HASTALIĞI HAYVANLARDA GÖRÜLEBİLİR Mİ?
Hastalık hayvanlarda belirti göstermez. Hayvanlarda belirti göstermeden seyrettiğinden hastalığın sık olarak görüldüğü bölgelerde bulunan hayvanlar sağlıklı görünse bile hastalığı bulaştırabilirler.
KKKA HASTALIĞINDAN KORUNMAK İÇİN NELER YAPILMALIDIR?
Tarla, bağ, bahçe, piknik alanları gibi kene yönünden riskli alanlara gidilirken kenelerin vücuda tutunmasını önlemek amacıyla, mümkün olduğu kadar vücudu örten kıyafetler giyilmeli, pantolon paçaları çorapların içerisine sokulmalı ve kenelerin rahat görülebilmesi için açık renkli kıyafetler tercih edilmeli.
Riskli alanlardan dönüldüğünde kişi kendisinin ve çocuklarının vücudunda ( kulak arkası, koltuk altı, kasıklar ve diz arkası dahil) kene olup olmadığını kontrol etmeli, kene tutunmuş ise hiç vakit kaybetmeden çıplak elle dokunmamak şartı ile uygun malzeme ile (eldiven, cımbız, kene kartı vs.) çıkartmalıdır. Çıkarılma sonrası kenenin ağız organellerinin içeride kalması KKKA açısından bilinen bir risk oluşturmamaktadır.
Kene çıkarıldıktan sonra tentürdiyot gibi antiseptik bir solüsyon uygulanmalıdır.
Kişi keneyi kendisi çıkaramıyorsa mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
Hastalık hayvanlarda belirti göstermediğinden hayvan sağlıklı görünse bile kanlarına, vücut sıvılarına veya dokularına çıplak elle dokunulmamalıdır.
Hastalığa yakalanan kişilerin kan, vücut sıvıları ve çıkartıları ile hastalı bulaşabildiğinden temas eden kişiler gerekli önlemleri (eldiven önlük maske vs.) almalıdır.
Kene tutunan kişiler 10 gün, diğer bulaş yollarına maruz kalan kişiler 14 gün içerisinde hastalık belirtileri ortaya çıkarsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. Hastalığın en hafif şekilde atlatılması erken teşhis ve tedavi ile mümkün olmaktadır.
Vücuda tutunan veya hayvanların üzerinde bulunan keneler kesinlik çıplak elle çıkarılmamalı ve patlatılmamalıdır. Kenelerin üzerine sigara basmak, kolonya, gazyağı dökmek kenenin kasılmasına sebep olarak vücut içeriğini kan emdiği kişiye aktarmasına sebep olacağından yapılmamalıdır.
Hastalığın kontrolünde özellikle çiftlik hayvanlarında kene mücadelesi önemli olduğundan hayvanlar, bu konuda sorumlu olan Tarım teşkilatının uygulamaları ve önerileri doğrultusunda kene ilaçları ile düzenli şekilde ilaçlanmalıdır.