Sultan Sekisi'nde ulaşım gündemi

 Erzurum Kalkınma Vakfı, (ERVAK) 29. Sultan Sekisi Toplantısını "Ulaşımda Beklentiler" temasıyla İspir’de düzenledi.
Erzurum ve Rize'den yoğun katılım ile gerçekleştirilen toplantıda yıllardır bir türlü tamamlanamayan tüneller, uçak seferlerindeki sorunlar ve yüksek hızlı tren konuları masaya yatırıldı. Yapılan konuşmalarda Ovit Tüneli'nin yapılmasında büyük katkıları olan ve yakın zamanda hayatını kaybeden Tahsin Bayramoğlu'na özel bir başlık açıldı.
ERVAK'ın "Ulaşımda Beklentiler" temasıyla hafta sonu İspir'de düzenlediği 29.Sultan Sekisi Toplantısında; yıllardır tamamlanması yılan hikayesine dönen Kop, Dallıkavak, Palandöken ve Çirişli tünelleri ile yüksek hızlı tren, Rize İyidere Limanı ve uçak seferleri konuları ele alındı.
26 Dönem AK Parti Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı'nın modoratörlüğünde düzenlenen toplantıda Prof. Dr. Fahri Yavuz, Dr. Öğretim Üyesi Emine Çoruh ve Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği (DAİB) Başkanı Ethem Tanrıver, konu hakkında sunum yaptı.
İspir Belediyesi, EİT 2025 Erzurum Koordinatörlüğü, Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası, Erzurum Ticaret Borsası, Rize Ticaret ve Sanayi Odası, Rize Ticaret Borsası, Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği, Erzurum 1. Organize Sanayi Başkanlığı, Doğu Anadolu Gazeteciler Cemiyeti (DAGC) ve İSPA - KALDER’in paydaş olduğu programda ulaşımda yaşanan sorunlar ve yarım kalan yatırımların tamamlanması ile bölge illerinin kazanımları detayları ile anlatıldı.
Bu yol hikayesi artık bitsin
Toplantının açılış konuşmasını yapan ERVAK Başkanı Erdal Güzel, 1912 yılında dönemin Valisi Mehmet Emin Yurdakul'un Payitahta Dahiliye Nezareti'ne yazdığı yazı ile başlayan serüvenin artık son bulmasını istediklerini belirtti.
Vali Yurdakul'un Payitahta gönderdiği yazıda Doğu Anadolu'nun ticari kalkınması için Erzurum'un Rize ile olan bağlantısının bir an önce yapılması gerektiğini dile getirdiğini anlatan Başkan Güzel, "Erzurum'u Rize'ye ait İyidere Limanı'na götüren Ovit Geçidi'nin açılmasını payitahta tavsiye içerikli olarak sunuyor Erzurum Valisi Mehmet Emin Yurdakul. Yıl 1912, bunun uzun hikayeleri var. Almanlar ile birlikte emperyalist güçler de talip oluyorlar. Osmanlı'nın son dönemleri, Ruslar devreye giriyor ve kendilerinin yapacaklarını belirterek takoz koyuyorlar. Trabzon'da İskender Hoca Camisi'nin önünde mitingler yapılıyor, sevinç naaraları atılıyor, 'Trabzon-Erzurum arası demiryolu yapılacak' diye. Bizim Mehmet Emin Yurdakul Bey de Erzurum-Rize arasındaki yolun süreci konusunda Payitaht ile ilgileniyor. Aradan yıllar geçiyor, bu artık İspirlilerin, Erzurumluların, Rizelilerin bir sevda sahnesine dönüştü" dedi.
ERVAK'ın 16. Sultan Seksi Toplantısını 2008 yılında yine İspir'de düzenlediklerini hatırlatan Güzel konuşmasını şöyle sürdürdü: "O zaman Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan beyefendi iki şehir arasındaki bu yolun fazla maliyetli olduğunu, iki şehir için lüks olduğunu ifade etmişlerdi. Biz bu iki yolun Erzurum-Rize arasında olmadığını, bu yolun Orta Doğu'ya kadar uzandığını ifade ettik kendilerine ve Rizeli kardeşlerimizle Ovit'te bir araya geldik. Ne dedik? 'Kuzey güneyle buluşuyor, Karadeniz dadaşla buluşuyor.' Ve devletimiz, hükümetimiz kazmayı vurdu, Ovit Geçidi yapıldı. Elhamdülillah muhteşem, modern bir yol. Burada bizlerin gücünü gördük, teknolojiyi gördük Türk milletinin, Türk devletinin her şeyin üstesinden gelebileceğini gördük.

Can Suyumuz İpek Yolu
Aradan 17 yıl geçti, bugün yine buradayız. Bu yol hikayesini bitirmek istiyoruz, vekillerimize büyüklerimize tekrar duyurmak istiyoruz. Ulaşımda beklentilerimiz var. Bu beklentilerimizin bizim tarihi İpek Yolu'nun hayata geçirilmesiyle ilgili beklentiler. Rizeli kardeşlerimiz de bunu bekliyor, Mardin'deki kardeşimiz de bunu bekliyor. O zaman dedik ki bir slogan bulalım, ne diyelim? 'Can Suyumuz İpek Yolu' diyelim. Ve bu sloganla buraya geldik.

Kardeşi kardeşe kavuşturalım
Şu anda devletimizin bir politikası var, deniyor ki: 'Bin yıllık kardeşlik, birlikte yaşamak.' Elbette ki bin yıllık kardeşlik ve birlikte yaşamak iki başlı unsurlarla birbirini tamamlar. Bir maddi unsur, bir manevi unsur. Maddi unsurların bizi yaklaştırdığı yollar, ulaşım hatlarıdır. Bugün eğer Palandöken Tüneli bekliyorsa bu sürdürülmeli, bu kardeşliğin bir ifadesi olmalıdır. Çirişli Tüneli yapımında biraz gecikmeler varsa hızlandırılabilir ve kardeşi kardeşe kavuşturmalıdır. Dolayısıyla İyidere Limanı'nın aktif hale gelmesi, Erzurum'un limana kavuşması arzumuz ve niyetimizdir.’

Erzurum’dan Cumhurbaşkanımıza giden eli boş dönmez
"Türkiye’nin başka bir yerinde yüzyıldan beri konuşulan başka bir yol var mı, ben bilmiyorum" diyerek sözlerine başlayan Rize Ticaret Odası Başkanı Şaban Karamehmetoğlu ise bu yolun içerisinde binlerce hikayeyi barındırdığını söyledi.
Projenin tamamlanmasının Rize, Erzurum ve Doğu’daki 16 il için de olmazsa olmaz olduğunu dile getiren Başkan Karamehmetoğlu, "Kolay bir yol değil, maliyetli bir yol. Cumhurbaşkanımızın siyasi gücü olmasaydı, yatırım gücü olmasaydı bunları da konuşamayabilirdik. Bu projelerde siyasetçinin de elini güçlendirmek lazım. Bizim Erzurum Ovasına sizin de bizim denizimize ihtiyacınız var. Cumhurbaşkanımızın Erzurum sevdasını çok iyi bilen biriyim. Erzurum’dan Cumhurbaşkanımıza giden, oradan eli boş dönmez. Projelerin takibi yapılması lazım" dedi.
Karayolları Genel Müdür Yardımcısı Selehattin Bayramçavuş ile görüştüğünü belirten Karamehmetoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: "Yaklaşık 640 metreye yakın bir mesafesinin kaldığını ifade etti. 'Zor bir proje, günlük yarım metre gelebiliyoruz. Ödenekte falan sıkıntı olmazsa 2026’nın sonuna biter 'dedi. Erzurum-Rize-İspir arası bu tüneller yetmez, bu yolu kısa tutmamamız lazım. Cumhurbaşkanımıza bir proje önerdim. Havaalanından başlamak suretiyle Dallıkavak istikametinde 7100 metre, takriben 28 kilometre tünellerle birlikte 21 km daha bu yolu kısaltmak mümkün. Ben bunu Cumhurbaşkanımıza verdim, bunun plan projeleri de hazır. Cumhurbaşkanımız bunu Ulaştırma Bakanına verdi, 'Bir çalışma yapın' dedi. Tünelin yapılmaması için hiçbir neden yok. Bu işi yaparsak Erzurum-İspir arası 45 dakikaya düşer.
İyidere Lojistik Merkezi, dünyanın en büyük gemilerinin yanaşacağı bir liman olacak. Limanın demiryolu bağlantısı olması lazım. Sayın vekilleri ve bakanı yakalamışken Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü bir fizibilite çalışması yaptı. Erzurum-Erzincan yol ayrımından üstten aşağıya, oradan daha ileri lojistik merkeze kadar çalışma bu. Paydaşları EBB, Bayburt Belediyesi ve Rize Belediyesi. Erzurum’un siyasi desteğine ihtiyacımız var. Bu projeyi de inşallah bu bölgeye kazandırmış oluruz. Bunu çok açık ve net söylüyorum. Yani Sayın Cumhurbaşkanımız bak bir defa daha altını çiziyorum. Rize ve Erzurum için. Bu bölge için ona gidecek hiçbir proje oradan geri gelmez. Yeter ki takip yapılsın."

Projesinde görev yaptım
26 Dönem AK Parti Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı da ERVAK'ın 2008 yılında ilk Ovit için toplantı yaptığında rahmetli Kadir Topbaş'ın danışmanı olduğunu belirterek, "Sultan Sekisi toplantısı dönüşü kendisinden yetki istedim. Yetki aldıkdan sonra projeleri hazırlamaya başladık. Projeyi belirli bir konuma getirip Karayollarına teslim ettik. Sayın Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Bey acayip derecede bu işi takip etti. Ve 2018 yılında faal vekilliğimde de açılması nasip oldu. 14 kilometre, iki tüp, Türkiye’nin ikinci, dünyanın dördüncü büyük tüneli. Buradan dolayı da emeği olan başta Cumhurbaşkanımıza şükranlarımızı arz ediyoruz. Bu işi takip eden Rizeli değerli hemşehrilerimize, Erzurum’a teşekkür ediyoruz" dedi.

Bizim Zengizor Koridorumuz bu tüneller
Erzurum Ticaret Borsası Başkanı Hakan Oral ise bölgenin lojistik kapasitesinin artırılması için büyük önem taşıyan tünel projelerinin henüz tamamlanmadığını vurgulayarak, bu durumun bölgesel bütünleşmeyi güçleştirdiğine dikkat çekti.
Özellikle Kırık ve Dallıkavak tünellerinin hizmete açılmasıyla birlikte Doğu Anadolu’nun Doğu Karadeniz’e bağlanacağını, bunun da hem iç ticaretin hem de ithalat ve ihracat faaliyetlerinin gelişmesine önemli katkılar sağlayacağını ifade eden Başkan Oral, bu projelerin yalnızca ulaşım kolaylığı sağlamayacağını, aynı zamanda bölgenin ekonomik potansiyelini açığa çıkaracağını dile getirdi.
Söz konusu tünellerin stratejik bir öneme sahip olduğunu vurgulayan Başkan Oral sözlerini şöyle sürdürdü: "İspirliyim, İspir aşığı bir ailede büyüdüm. Yani 14 yaşından beri aklım keseli bu hikayeyi dinliyorum. Babam ya da amcalarım, işte Tahsin Amcamla (Allah gani gani rahmet eylesin) İspir’den, Erzurum’dan heyet oluşturur Ankara’ya giderdi. Şükürler olsun ki Sayın Cumhurbaşkanımızın vizyonuyla Ovit’i başardık. Allah razı olsun kendilerinden. Şimdi inşallah gene Sayın Cumhurbaşkanımızın destekleriyle biz Kırık’ı da, Dallıkavak’ı da ve diğer tünellerimize de başaracağımıza inancım sonsuz.
Erzurum özelinde konuşuyorum; sanayimizin, ihracat-ithalatımızın gelişmesi tamamıyla Dallıkavak ve Kırık Tünelleri’ne bağlı. Tabii Kirişli Palandöken Tünellerimiz de çok kıymetli. Diğer taraftan bizim Zengizor Koridorumuz da bu tüneller. Doğu Anadolu ve Doğu Karadeniz’in gerçekten bu koridora, bu yollara ihtiyacı var. Devletimizin şu anda stratejik olarak planladığı Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’da kurulmuş ve kurulacak olan lisanslı depolar. Bunlar ne işe yarayacak? Bu tüneller vasıtasıyla taşınacak Rusya, Ukrayna hububatları da Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu’da depolayıp buradan da ihracatlarını gerçekleştireceğiz."

Enerji ve ticaret taşımacılığında stratejik bir merkez
TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve ETSO Başkanı Saim Özakalın ise açılış konuşmasında, Erzurum’un artık yalnızca bir ticaret kavşağı değil, aynı zamanda bir enerji koridoru olduğunu vurguladı. Şehrin jeopolitik önemine değinen Özakalın, "Şehrimizden geçen TANAP ve doğalgaz hatları, Bakü-Tiflis-Kars Demiryolu ve Zengezur Koridoru ile birleştiğinde Erzurum, enerji ve ticaret taşımacılığında stratejik bir merkez haline gelmektedir" ifadelerini kullandı.
Başkan Özakalın ayrıca Kırık ve Dallıkavak tünellerinin yanı sıra KOP, Çirişli ve Palandöken tünellerinin ulaşım açısından önemine de işaret ederek 'Erzurum Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler, şehrimizi bölgesel değil, uluslararası bir enerji ve lojistik merkezi yapmak için çalışmaya devam edeceğiz' dedi.

Çoğu gitti, azı kaldı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın ileri görüşü sayesinde projelerin bir bir hizmete girdiğini dile getiren Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen de "Yol medeniyet, yol gelişmişlik, yol çağdaşlık demek. Bir yolu yaptığınız zaman bu karayolu olur, havayolu olur, denizyolu olur, raylı sistem olur. Hakikaten ülkenin gelişmesine büyük katkı sağlıyor. Hamdolsun, çoğu gitti, azı kaldı. Konuştuğumuz tünellerin yapımı şu anda devam ediyor. Bir hafta evvel de Sayın Bakanımızın girişimiyle milletvekilleri, bizler, Ticaret ve Sanayi Odası, Borsa Başkanımız bir araya geldik. Konuştuk hamdolsun bize yolun devam ettiğini söyledi. Tabi insan istiyor ki bir an evvel bitsin, gözümüzle görelim, biz de istifade edelim. Ama işte bu işin bir bütçe tarafı var, bir de fiziki şartları var. Siz parayı bulursunuz, projeyi yaparsınız ama fiziki şartlar bazen çabuk yapmanıza izin vermez, geciktirebilir. Şu anda da o şartlarla karşı karşıyayız" dedi.
Erzurum’a hafif raylı sistem konusunda da konuşan Başkan Sekmen, "Bize gelen yazılar, 2027’de temel atılacağı yönünde. Karskapı’dan başlayan Cumhuriyet Caddesi, üniversite içerisine kadar devam eden kısmında sıkıntı yok. Ama tarihi yerlerin altında tarihi eser var mı, gerekirse açalım, raylı sistemi yerin altına koyalım. Fakat ilk etapta dendiği gibi, yerin altında bazı tarihi eserler var, belki bizi engelleyebilir. Eğer engellemezse, bu sistemin Karskapı’dan üniversite kapısına kadar yerin altına alınması mümkün olacak. Öbür taraftan, önemli bir hizmet de hızlı trenin gelmesi konusu. Bu konuda da çalışmaların, projelerin olduğunu biliyorum. Hatta bir ara "Hızlı tren ovadan geçecek," diye duyduk. Ona itiraz ettim Sayın Bakanımızla, vekillerimizle, il başkanımızla beraber" diye konuştu.

Cumhuriyet tarihinde yapılamayan hizmetler bu dönemde yapıldı
Ardından söz alan AK Parti Erzurum Milletvekili Selami Altınok, hükümetin yıllardır Cumhuriyet tarihi boyunca yapılamayan hizmetleri yerine getirdiğini belirtti. Erzurum'dan heyet halinde Ulaştırma Bakanını ziyaret ettiklerini hatırlatan Altınok, "Bakanımız gittiğimizde gayret iyi karşıladı, Konuları konuştuk, tartıştık. Öncelikle biz sadece uçak seferlerini konuşalım diye gitmiştik. Yatırımlar dahil, bütün bu karayolu yatırımları, uçak seferleri, hızlı tren, şehir içi tren olayı, ondan sonra PTT ile alakalı konularımız, Devlet Demiryolları Bölge Müdürlüğüyle alakalı konularımızın hemen hemen hepsiyle ilgili olumlu bir bakış oldu" dedi.
Uçak seferleri ile alakalı Ulaştırma Bakanının kendisini aradığını dile getiren Altınok, "Uçaklarla alakalı da iki gün sonra beni aradı. Özellikle Ankara seferlerinde çok yoğunluk vardı. Haftada üç sefer günde, diğer dört gün iki kez ikişer sefer var. Kalan dört güne de üçer sefer çıkardık müjdesini verdi. İstanbul’la alakalı, Sabiha Gökçen’le de görüştük ama burayla alakalı bir şey yapamıyoruz ama diğer özel hava yolu şirketiyle görüşeceğiz, uçak sayısını da bir adet artırmaya gayret edeceğiz. Ayrıca Eylül’den itibaren özel uçak firması, Antalya- Erzurum seferlerine başlayacak müjdesini verdi. Buradan kendisine teşekkür ediyorum" ifadelerini kullandı.
Açılış konuşmalarının ardından 26 Dönem AK Parti Erzurum Milletvekili Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı'nın modoratörlüğünde panel düzenlendi. Panelde konuşan Doğu Anadolu İhracatçılar Birliği (DAİB) Başkanı Ethem Tanrıver, üretim ve ihracatın önemine değindi. Söz konusu tünellerin dış pazara açılmak için hayati önem taşıdığını dile getiren Başkan Tanrıver, Zengizor koridorunun devreye girmesi ile ticari hareketliliğin bölgede çok fazla artacağını ifade etti.
Konuşmaların ardından 29.Sultan Sekisi Toplantısına katkı gösteren paydaşlara plaket takdim edildi.