‘Tek sorumlu yerel yöneticiler’

BURHAN KARADUMAN (İHA) - Malatya İnönü Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Önal, "Türkiye Diri Fay Haritası'nda, yer bilimciler ülkemizdeki bütün diri fayları çizmişler. Harita'da Erciş Fayı da var. Bunu da yer bilimciler haritada çizmişler. Yer bilimciler görevini yapmış, bütün diri fayları çizmiş. Ama yerel yöneticiler bu diri fay haritalarını dikkate almamışlar" dedi.
İnönü Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölüm Başkanı ve Genel Jeoloji Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Önal, Van ilinde meydana gelen 7.2 şiddetindeki depremle ilgili olarak yaptığı değerlendirmede, "Türkiye Diri Fay Haritası'nda, yer bilimciler ülkemizdeki bütün diri fayları çizmişler. Harita'da Erciş'te Erciş Fayı var. Bunu da yer bilimciler haritada çizmişler. Yaklaşık 50-60 kilometre uzunluğundaki bir fay. Bu fay deprem üretti. Ülkemizin Doğu kesiminde çok sayıda fay var. Bu faylar, Kuzey Anadolu Fayı'nın yanal bir bileşeni. Onun devamı şeklinde olan küçük faylar. Bu küçük faylar kendi başlarına böyle büyük deprem üretebiliyor. Örneğin, Çaldıran Fayı, bu fayın hemen kuzeyinde 1976'da 7.5 büyüklüğünde deprem kaydetmiş. Yine Van'ın kuzeyinde 1907 yılında Malazgirt Fayı 6.3 büyüklüğünde deprem kaydetmiş. Bu küçük faylar da büyük deprem üretebiliyor. Bu fayın Doğu Anadolu Fayı ile her hangi bir ilgisi yoktur. Buradaki faylar, Kuzey Anadolu Fayı'nın yanal bileşeni. Bir devamı şeklinde görülüyor"
dedi.
29 BÜYÜK DEPREMİN 26’SI DOĞUDA OLDU

Prof. Dr. Mehmet Önal, "Elimizde çok somut kanıtlar var. 1903 yılından bu yana ülkemizde kaydedilen 29 büyük depremden 26 tanesi Doğu Bölgesi'nde oluşmuş. Yani Adana ve daha Doğu'da oluşmuş. Bu 29 büyük depremin 6 tanesi ise Batı'da olmuş. Bu 29 büyük depremde 80 bin kişi hayatını kaybetmiş. Burada şuna dikkat çekmek istiyorum, Türkiye'nin Diri Fay Haritası'nda da görüldüğü gibi büyüklü, ufaklı fayların büyük bir kısmı Doğu Bölgesi'nde bulunuyor. Burada can kayıplarının büyük olmasının tek nedeni, yerel yönetimlerdir. Maalesef yer bilimciler görevini yapmış, bütün diri fayları çizmiş. Ama yerel yöneticiler bu diri fay haritalarını dikkate almamışlar. Onlarla ilgili önlemlerini almamışlar. Bütün problem burada kaynaklanıyor. Geçen yıl Yapı Denetim Yasası çıktı. Maalesef Yer Bilimciler bu denetimin içinde yok. Zemin etütlerini yer bilimciler yapıyor. Ama denetimi yer bilimci yapamıyor. Yine kanun sakat çıktı. Yer bilimciler, diri fay hatlarını haritalara çizmişler. Fakat bunların tedbirini alan yok gibi. Ama Elazığ'da üniversitenin yer bilimcileri ile ortak hareket edilerek, çok kaliteli bir kent oluşturuyorlar. Eskişehir ve Isparta'da üniversitelerle ortak çalışma yapılarak, zemini çok sağlam kentler oluşturuyorlar. Ama ülkemizin çok büyük bir kesiminde yerel yönetimler, deprem öncesi ve sonrası ile ilgili olarak hemen hemen hiç bir tedbir almıyorlar. Bu çok sayıda can kaybına neden olan olayın bence tek sorumlusu yerel yöneticilerdir" diye konuştu.
Prof. Dr. Mehmet Önal, deprem meydana gelen Erciş'teki fayın başka bir depremi tetikleyebileceğini belirterek, "Olasılık dahilinde. Çünkü bu bölgede çok sayıda aktif ufalak faylar var. Bu ufalak fayları da tetikleyerek, başka depremler üretebilme olasılığı oldukça yüksek" dedi.