Türk Felsefi Düşüncesinin Dehası Nizami Gencevî

Atatürk Üniversitesi, Türk-İslam düşünce tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Nizami Gencevî’nin fikir dünyasını bilimsel bir zeminde ele almak amacıyla “Türk Felsefi Düşüncesinin Dehası Nizami Gencevî Uluslararası Sempozyumu”na ev sahipliği yaptı.

Atatürk Üniversitesi, Azerbaycan Kültür Merkezi, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA), Türk Kültür ve Mirası Vakfı ile Nizami Gencevi Vakfı iş birliği ile Prof. Dr. Kemal Bıyıkoğlu Salonunda gerçekleştirilen sempozyumun açılış törenine Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, Azerbaycan Büyükelçiliği Müsteşarı Dr. Fuzuli Mecidli, Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Süleyman Çiğdem ile vakıf yöneticileri ve çok sayıda akademisyen ile öğrenci katıldı.

“Nizami Gencevî, Türk-İslam Medeniyetinin Ortak Vicdanıdır”

Açılışta konuşan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Hacımüftüoğlu, Nizami Gencevî’nin sadece Azerbaycan’ın değil, bütün Türk dünyasının ortak değeri olduğunu belirterek şu ifadeleri kullandı: “Nizami Gencevî, insanı merkeze alan düşünce yapısı, tasavvufi yaklaşımı ve evrensel mesajlarıyla yüzyıllar ötesine seslenen bir bilgedir. Onun eserleri, Türk-İslam medeniyetinin vicdanını, insan sevgisini ve hikmet anlayışını yansıtır. Bugün burada, Nizami’nin fikir dünyasından hareketle ortak kültürel köklerimizi yeniden anlamlandırıyoruz.”

Rektör Hacımüftüoğlu ayrıca, Azerbaycan Kültür Bakanlığı ve Nizami Gencevî Vakfı’nın desteğiyle yürütülen “Nizami Gencevî’nin Hamse’sinin Türkçeye Kazandırılması Projesi”nin, iki kardeş ülke arasında bilimsel ve kültürel köprü kurduğunu vurgulayarak: “Edebiyat Fakültemiz bünyesindeki Çağdaş Türk Lehçeleri Bölümünde bir sınıfa Nizami Gencevî’nin adını veriyoruz. Böylece hem onun ilim ve irfanını yaşatmayı hem de öğrencilerimize ortak kültürel miras bilincini kazandırmayı hedefliyoruz” ifadeleriyle konuşmasını tamamladı.

Bilim İnsanları Nizami Gencevî’yi Çok Yönlü Ele Aldı

Açılış konuşmalarının ardından söz alan Azerbaycan Büyükelçiliği Müsteşarı Dr. Fuzuli Mecidli, iki ülke arasındaki dostluk ve kültürel bağların Nizami Gencevî gibi ortak değerlerle güçlendiğini belirtti. Ardından, sempozyumun akademik çerçevesi hakkında bilgi vermek üzere Atatürk Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nimet Yıldırım kürsüye çıktı.

Günün ilk oturumu, Dr. Şeyda Arısoy moderatörlüğünde gerçekleştirildi.

 Bu oturumda; Prof. Dr. Nimet Yıldırım, “Nizami Gencevî’nin Eşsiz Başyapıtı Hamse’nin Türkçeye Çevrilmesi” başlıklı sunumunda eserin çeviri süreci ve edebî önemi üzerinde durdu. Esmethanım Memmedova, “Nizami Gencevî Yaratıcılığı Üzerine Filolojik Araştırmalar” konulu sunumunda şairin dil zenginliğini değerlendirdi. Ağa Hacıbeyli, “Nizami Gencevî Yaratıcılığında Hakîkî Aşk: Leyla’dan Mevla’ya Yol Alan Sevda” başlıklı konuşmasında, aşkın metafizik boyutunu ele aldı. Ferid Hüseyn, “Nizami Gencevî Yaratıcılığında Ölüm Felsefesi” üzerine yaptığı sunumda, bilgenin varlık ve yokluk anlayışını irdeledi. Ekber Necef, “Şiir Hukuku: Nizami Gencevî’nin Şiiri Meşrulaştırma Çabası” başlıklı bildirisiyle şiirin felsefi zeminini tartıştı. Doç. Dr. Recai Kızıltunç ise “Nizami’nin Dünya Kültür Mirasına Bıraktıkları” adlı sunumuyla oturumu tamamladı.

Öğle arasının ardından ikinci oturum, Arzu Tebrizli moderatörlüğünde yapıldı.

 Bu oturumda; Prof. Ferruh Rüstemov, “Nizami Gencevî’nin Ahlak Dersleri”, Tehmine Bedelova, “Nizami Gencevî’nin Eserlerinde Türkistan’ın Sınırları”, Dr. Şeyda Arısoy, “Türkiye’de Nizami Bibliyografisi”, Elimuhtar Muhtarov, “Nizami Gencevî ve Gence”, Doç. Dr. Coşkun Erdoğan, “Gence, Nizami Gencevî ve Şeyh Nizami Vakfı Üzerine Araştırmalar” başlıklı bildirilerini sundular.

Bilim ve Kültürün Ortak Dili: Nizami Gencevî

Azerbaycan ve Türkiye’den birçok akademisyenin katılımıyla gerçekleşen sempozyum, iki ülkenin kültürel ve akademik dayanışmasının en somut örneklerinden biri olarak değerlendirildi. Katılımcılar, Nizami Gencevî’nin fikir mirasının yalnızca tarihsel bir değere sahip olmadığını, aynı zamanda çağdaş düşünce dünyasına da yön verecek evrensel bir niteliğe sahip olduğunu vurguladı.

Program, müzakerelerin ardından sona erdi ve günün anısına düzenlenen akşam yemeği ile etkinlik tamamlandı.