‘Türkiye küresel vicdanın sesi’

6. YÜKSEK DÜZEYLİ ORTAKLIK FORUMU

Somali 6. Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu’nun açılışında bir konuşma yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suriye'deki iç savaşta, 400 bin insanın hayatını kaybettiğini; 12 milyon insanın da yerini yurdunu terk ettiğini belirterek, “Bunların kimi kendi ülkesinde, kimi başka ülkelerde mülteci durumuna düştü. Türkiye olarak komşumuzda yaşanan bu drama sessiz kalamazdık. Bugün ülkemiz dinine, diline, etnik kimliğine bakmadan hiçbir ayrım yapmadan 3 milyonu aşkın sığınmacıya ev sahipliği yapıyor” dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İstanbul Conrad Otel’de düzenlenen Somali 6. Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu’na katıldı. Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Somali Başbakanı Ömer Abdireşid Ali ile Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Vekili Jan Eliasson’ın da katıldığı forumda, Cumhurbaşkanı Erdoğan açılış konuşmasını yaptı.

Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu’nun, Somali ve tüm bölge ülkeleri için barışa, huzura ve istikarara vesile olmasını dileyerek konuşmasına başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, forumda gerçekleştirilecek istişarelerin ve alınacak kararların Somaliler için hayırlı olması temennisinde bulundu.

“SOMALİ ADETA KÜLLERİNDEN YENİDEN DOĞMAYA ÇALIŞIYOR”

Somali ziyaretleri vesilesiyle, ülke halkının içinde bulunduğu zor durumu gören biri olduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, ülkede kaydedilen gelişmelerin ve karşı karşıya bulunduğu sorunların ele alınacağı bu toplantıyı önemli bulduğunu belirtti ve “İnşallah bu toplantı, Somali’de bugüne kadar atılan adımları bir üst seviyeye taşıyacaktır” dedi.

Somali’nin ayağa kalkmaya, adeta küllerinden yeniden doğmaya çalıştığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, Cumhurbaşkanı Mahmud nezdinde Somalilileri gösterdikleri çabalardan ötürü tebrik etti ve Türkiye’nin, Somali halkınının güven ve barış içinde bir hayat sürebilmeleri için destek olmayı sürdüreceğini açıkladı. Türkiye’nin bu desteğimizin bir tezahürü ve dayanışmanın bir sembolü olarak, dünyadaki en büyük Büyükelçilik binasını Mogadişu’da inşa ettiklerine işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, önümüzdeki dönemde Türk Büyükelçilik binasının açılışını yapmak üzere Mogadişu’yu yeniden ziyaret etmeyi istediğini dile getirdi.

Doğu Afrika’nın en büyük hastanelerinden birisi olan Mogadişu Eğitim ve Araştırma Hastanesi’ni geçtiğimiz yıl hizmete açtığını, 100 yataklı bir kadın ve çocuk hastanesinin de önümüzdeki günlerde hizmete gireceğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, askerî eğitim tesisinin de yılsonuna doğru faaliyetlerine başlayacağını duyurdu.

“SOMALİ HUZURA ERENE KADAR ÇALIŞMALARIMIZI DEVAM ETTİRECEĞİZ”

Konuşmasında, Türkiye’nin devlet ve sivil toplum kuruluşları eliyle Somali’de yaptığı hizmetlere ve değinen ve bu hizmetlerden örnekler sunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye, tüm devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla, resmî ve gönüllü çalışanlarıyla, Somali’nin yeniden inşasına omuz veriyor. Somali, ülkemizin Afrika kıtasına yönelik bakış açısının, bizim Afrikalı kardeşlerimizle kurmak istediğimiz ilişkinin adeta sembolü oldu. Uluslararası toplumla ve bölge ülkeleriyle iş birliği halinde, inşallah Somali huzura erene, tam bir barış ve istikar ülkesi haline gelene kadar bu çalışmalarımızı devam ettireceğiz” diye konuştu.

Somali’ye yapılan insani yardımlara, kalkınma projeleri ve yatırımlar eşlik etmediği takdirde başarılı olunamayacağının altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü: “Somali’nin gelecekte yardımlara bağımlı olmadan tüm kurumlarıyla işleyen, kendi kaynaklarını kullanabilen ve ekonomik değer üretebilen bir ülke olabilmesi için, kalkınma projeleri ve yatırımlar şarttır. Somalili kardeşlerimizin günlük hayatlarını rahatlatma ve refah seviyelerini artırma yönünde yapacağımız iyileştirmelerin, ülkenin terör belasından da kurtulmasına katkı sağlayacağına inanıyorum. Esasen hepinizin ilgiyle takip ettiği Somali’deki Türk Modeli’nin başarısının altında yatan işte bu anlayışla hareket ediyor olmamızdır. Uluslararası ortakların da, aynı yaklaşımla Somali’ye destek olmalarını bekliyoruz.”

“MÜLTECİ DRAMI TÜRKİYE’NİN TEK BAŞINA KALDIRABİLECEĞİ YÜK OLMAKTAN ÇIKTI”

Çevredeki ülkelere bakıldığında Somali’de verilen çabaların önem ve kıymetinin çok daha iyi anlaşılacağını da sözlerine ekleen Cumhurbaşkanı Erdoğan konuşmasında, Suriye’de yaşanan krize ve beraberinde getirdiği sorunlara da değindi. “Yıkılan devlet yapılarının yol açtığı savaşlar, karışıklıklar, acılar, gözyaşları, göçler hepimizin gözleri önünde cereyan ediyor. Derme çatma botlarla umut yolcuğuna çıkan mültecilerin, azgın bir dalgayla sönen hayatları, kıyıya vuran masum bebek bedenleri, parçalanan aileler, yetim ve öksüz kalan çocuklar, asla unutmamamız gereken gerçeklerdir” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan,  bu acı tablonun, Suriye’deki insanlık dramının yansımalarından sadece bir kısmı olduğunu belirtti.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, komşusunda yaşanan drama sessiz kalmayan Türkiye’nin, 3 milyonu aşkın göçmene ev sahipliği yaparak, dünyada en fazla sığınmacıya ev sahipliği yapan ülke konumunda olduğuna işaret ederek, “Türkiye, Suriye meselesindeki bu duruşuyla, küresel vicdanın sesi olmuş, insanlığın onurunu kurtarmıştır. Bakınız biz bunları, çıkar hesabıyla veya bir karşılık beklediğimiz için değil, tamamen insani duruşumuzun bir gereği olarak yapıyoruz” dedi ve ekledi:  “Fakat durum artık Türkiye’nin tek başına, kendi imkânları ile kaldırabileceği bir yük olmaktan çıkmış bulunuyor.”

“MEVCUT TUTUMLA TERÖRE KARŞI BAŞARILI OLUNAMAYACAĞINI HERKESİN ANLAMASI GEREKİR”

Suriye’deki kaosun, DAEŞ, El Nusra ve PYD-YPG gibi terör örgütleri için büyüyüp serpilecekleri ortam sağladığının altını çizen “Nitekim Suriye, şu an ‘terör ihraç eden bir ülke’ konumuna gelmiştir” ifadelerini kullanan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye’nin; Suriye kaynaklı tehditlerin acısını en fazla hisseden, terör saldırılarından en çok etkilenen ülkelerden biri olduğunu vurguladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları kaydetti: “Teröre ve terörü destekleyen ülkelere karşı, artık tüm devletlerin ortak ve ilkeli bir duruş sergilemesi gerekiyor. Bu konuda ‘ama’lı, ‘fakat’lı ifadeler kullanmak, ‘iyi terörist- kötü terörist’ ayrımına gitmek, daha önce gördüğü irtibatı şimdi yok saymak, teröre destek olmaktır. Bu tarz bir duruşla terörle başarılı bir mücadele olamayacağını, artık herkesin idrak etmesi, anlaması gerekiyor.”

Türkiye’nin nazarında terör örgütleri arsında hiçbir fark olmadığına; El Şebab ile DAEŞ veya El Nusra ya da PYD/YPG arasında bir ayrım gözetmediklerine vurgu yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Terör dünyanın her yerinde, kim tarafından yapılırsa yapılsın terördür ve bu tehdide karşı kararlı bir şekilde mücadele edilmelidir. Temennimiz bu anlayışın, ‘istisna’ olmaktan çıkıp, tüm ülkeler nezinde ortak bir hareket tarzına dönüşmesi, kabul görmesidir” şeklinde konuştu.

“SOMALİ’NİN İSTİKARI TÜM BÖLGE VE KITA İÇİN HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali’nin diğer konuların yanı sıra terörle mücadelede de desteğe ihtiyacı olan bir ülke olduğuna değindi ve bu yüzden Somali’de olumlu mecrada kaydedilen ilerlemelere hep beraber sahip çıkılması gerektiğini kaydetti. Somali’nin istikarının, sadece bu ülke için değil, tüm bölge ve kıta için hayati önem taşıdığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “Evet, Somali’ye öncelikle Somalililer sahip çıkacak, kendi yaralarını öncelikle onlar saracaktır. Burada bizlere düşen onların bu çabalarına destek olmak, gerekli yardımı sağlamaktır. Somalili liderlerin, siyasetçilerin, kanaat önderlerinin, ülkenin müşterek menfaatlerini ön planda tutarak hareket edeceklerine inanıyorum. Bu çerçevede, 2016 seçimlerini, ülkedeki kazanımların korunması açısından son derece önemli görüyorum.”

Seçimlerin barış, huzur ve güvenlik içinde gerçekleştirilmesini, Somali’nin geleceği, siyasi istikrarı ve demokratikleşmesi açısından samimiyetle temenni ettiklerini kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, daha güzel, daha huzurlu, daha aydınlık günlerin Somali’yi beklediğine inandıklarını dile getirdi ve “Bu zorlu süreçte ve takip eden dönemde Somalili kardeşlerimizi yalnız bırakmayacağımızı bir kez daha vurgulamak istiyorum” açıklamasında bulundu.

ORTAK BASIN TOPLANTISI

Somali Cumhurbaşkanı Mahmud ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Vekili Eliasson ile birlikte, Somali 6. Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu kapsamında bir ortak basın toplantısı düzenleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Somali’yle beraber Türk tipi yardım modeli artık literatürde tartışılır, kabul görür hale gelmiştir. Uluslararası toplum ve bölge ülkeleri ile iş birliği halinde, Somali huzura erene, tam anlamıyla bir barış ve istikrar ülkesi olana kadar da bu çalışmalarımızı devam ettireceğiz” dedi.

Somali 6. Yüksek Düzeyli Ortaklık Forumu’nun, Somali ve tüm bölge ülkeleri için hayırlara vesile olmasını dileyerek konuşmasına başlayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, toplantı vesilesiyle yapılan istişarelerin, teklif ve eleştirilerin; alınacak tedbir ve kararların Somali’nin gelişmesine, kalkınmasına, daha huzurlu bir ülke olmasına katkı sağlamasını ümit ettiğini belirtti.

Tarihi nitelikte bir toplantıya ev sahipliği yaptıklarına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Erdoğan, “2011 yılında adeta yıkımın eşiğinde olan, tüm umudunu yitirmiş olan Somali, ülkemizin ve uluslararası ortaklarımızın çabalarıyla yeniden ayağa kalkıyor. Bir dönem istikrarsızlıkla, kaosla, çatışmalar ve insani krizlerle özdeşleşen Somali, hamdolsun, bugün bölgede umudun adı oldu” diye konuştu.

“TÜRKİYE, SOMALİ’NİN YENİDEN İNŞASINA OMUZ VERDİ”

Somali’nin sorunlarının henüz bitmediğini de sözlerine ekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, terörizmle mücadele ve devletin tüm kurumlarıyla yeniden inşası başta olmak üzere, birçok kritik meselenin çözülmeyi beklediğini aktardı. Fakat Somalililerin kısa sürede aldığı mesafenin, ülkenin geleceği konusunda ümitvar olunması için yeterli olduğunu vurguladı.

Bu sürecin en önemli adımının, bu yıl gerçekleştirilecek seçimler olacağına işaret eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, devamında şunları ekledi: “Somali Hükümeti ve bugün burada bulunan bölgesel Başkanlar, seçim sistemi konusunda gerçekten takdire şayan bir çaba gösterdiler. Uzlaşı kültürünün yerleşmesi, sorunların barışçıl yollardan diyalogla çözüme kavuşturulması noktasında çok değerli, kıymetli bir adım attılar. Bu vesileyle ben bir kez daha kendilerini tebrik ediyorum.”

Türkiye’nin; tüm devlet kurumları ve sivil toplum kuruluşlarıyla, Somali’nin yeniden inşasına omuz verdiğinin altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, şunları söyledi: “Somali, ülkemizin Afrika kıtasına yönelik bakış açısının, bizim Afrikalı kardeşlerimizle kurmak istediğimiz ilişkinin adeta sembolü olmuştur. Somali’yle beraber Türk tipi yardım modeli artık literatürde tartışılır, kabul görür hale gelmiştir. Uluslararası toplum ve bölge ülkeleri ile işbirliği halinde, inşallah Somali huzura erene, tam anlamıyla bir barış ve istikrar ülkesi olana kadar da bu çalışmalarımızı devam ettireceğiz.”

“EN BÜYÜK BÜYÜKELÇİLİK BİNAMIZI MOGADİŞU’DA İNŞA ETTİK”

Türkiye’nin, bu desteğinin bir tezahürü olarak dünyadaki en büyük büyükelçilik binasını Mogadişu’da inşa ettiklerini hatırlatan ve elçilik binasının önümüzdeki aylarda hizmete gireceğini açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Uluslararası toplumun Somali’de daha aktif şekilde sahaya inmesini ve faaliyetlerini artırmasını arzu ediyoruz” dedi.

Özellikle yatırımlar konusunda artık daha cesur, daha kararlı adımların atılması gerektiğine değinen Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu bağlamda, dün düzenlenen Türkiye-Somali İş ve Yatırım Forumu’nun tüm uluslararası yatırımcılara örnek olmasını ümit ettiğini dile getirdi.

Türkiye’nin bütçe çıkışı olarak Somali’ye beş yıl içinde yaptığı ayni ve nakdi desteğin 370 milyon dolar olduğunu, bunun yanında sivil toplum kuruluşlarının da 130 milyon dolar yardımda bulunduğunu açıklayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Somali’deki Türkiyeli özel sektör yatırımlarının ise 100 milyon dolar civarında olduğunu söyledi. Önümüzdeki süreçte her ay 2 milyon dolar Somali yönetimine desteğin düzenli olarak süreceğini de sözlerine ekleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bakımı yapılmış 30 toplu ulaşım aracı hibe edeceğini ve bu destekle Mogadişu’da toplu ulaşımın başlayacağını aktardı.

SOMALİ CUMHURBAŞKANI MAHMUD: “SOMALİ, YÖNETİLEMEYEN BİR TOPRAK OLMAKTAN ÇIKACAKTIR”

Somali Cumhurbaşkanı Mahmud ise yaptığı açıklamada, Somali’nin uluslararası ortaklarının iyi ve kötü günde ülkelerinin yanında durduğunu ve son 20 yılda Somali’ye milyarlarca doların geldiğini söyledi. Türkiye’nin yaptığı 500 milyon dolarlık yardımın kendileri için çok önemli ve eşsiz olduğunu vurgulayan Cumhurbaşkanı Mahmud, “Kullanılma şeklinden dolayı bu çok önemli. Bu miktar sıradan Somalililerin hayatını iyileştirmekte kullanıldı, uluslararası kurumlar araştırma ve yayın yaptı. Ama Türkiye her zaman bizim uluslararası ortaklardan beklediğimiz pratik yardımları gerçekleştirdi” şeklinde konuştu.

Somali’ye yapılan her türlü destek sağlayanlara teşekkür ve takdirlerini sunduğunu belirten Cumhurbaşkanı Mahmud, Somali 6. Yüksek Düzeyli Ortaklar Forumu’ndu bir sayfanın kapanıp bir sayfanın açıldığını ifade etti. Somali bir ulusal kalkınma planı hazırladığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Mahmud, “Somali’de çok iyi bir geçiş sağlanacaktır. Akit ve akit belgesindeki ilkeler, geçmiş bütün anlaşmalar ve çerçevelere uygun bir şekilde bu gerçekleşecek ve Somali artık farklı bir seviyeye gelip bu kırılganlıktan, iç savaştan kurtulacaktır. İç savaşı takip eden anarşi sona erecek ve Somali yönetilmeyen bir toprak olmaktan çıkacaktır” dedi.

BM GENEL SEKRETER VEKİLİ ELİASSON: “CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN 2011 YILINDA SOMALİ’YE YAPTIĞI ZİYARET, ÇIĞIR AÇAN ÖRNEK BİR ZİYARETTİR”

Foruma yaptığı ev sahipliğinden dolayı Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederek konuşmasına başlayan BM Genel Sekreter Vekili Jan Eliasson da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 2011 yılında Somali’ye yaptığı ziyareti ‘çığır açan örnek bir ziyaret’ olarak niteledi. Bundan dolayı uluslararası toplumun kendisine çok şey borcu olduğunu ifade eden Eliasson, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud’a da Somali’den bu foruma sadece hükümet temsilcilerini değil, ülkenin geleceğini temsil edenleri de getirdiği için teşekkür etti. Uluslararası toplumun Somali’de hükümetle yan yana ve ülkenin egemenliğine saygı göstererek bir çalışma gerçekleştirildiğini kaydeden Eliasson, dünyanın bugünlerde en önemli kavramı olan birlikteliğin, Somali’de gösterildiğini dile getirdi.